Pilot uygulaması Bayrampaşa, Gaziosmanpaşa ve Sultangazi ilçelerinde 2012 Ekim ayından bu yana devam eden İlaç Atık Yönetim Sistemi (İLAYS) İstanbul eczacıları ile buluşuyor.
İLAYS pilot uygulamasında 189 eczaneden 1.297 kg ağırlığında ve 172.617 TL değerindeki 28.256 kutu atık ilaç sisteme kayıt edilmiştir. İLAYS verilerinden eczane başına ortalama 6 kg ağırlığında ve 150 kutu atık ilaç bulunduğu görülmektedir.
İstanbul Eczacı Odası Yönetim Kurulu, üç ayrı bakanlığın (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı) ilgili mevzuatlarına uygun olarak işleyiş adımları tanımlanan, izinleri alınan ve tüm hazırlıkları tamamlanan İLAYS’ı İstanbul ili genelinde 22 Şubat 2013 tarihinde başlatma kararı almıştır.
Son olarak T.C. Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 19.12.2012 tarih ve 130023 sayılı yazısı ile “… imha işleminin ilgili kamu otoritesi nezaretinde gerçekleşmesi önem arz ettiğinden, ilaçların imhasının İstanbul Eczacı Odası’nın koordinasyonunda teşkil edilecek ve ilgili bakanlık yetkililerinin de iştirak edeceği bir komisyonun üyelerince imza edilmiş bir tutanak ile teşvik edilmesi durumunda eczacıların muhasebe birimlerinden imha tutanağı yerine İstanbul Eczacı Odası’nın düzenleyeceği belge geçerli evrak olarak kullanılabilecektir.” denilerek İstanbul Eczacı Odası’nı yetkilendirmiştir.
Pilot uygulama ile toplanan farmasötik atıkların ilk partiyi oluşturan 864 kg’ının, 14 Şubat 2013 tarihinde Odamız tehlikeli atık taşıma lisansına sahip İLAYS aracı ile İZAYDAŞ’a teslim işlemleri tamamlanmıştır.
Meslektaşlarımızın İlaç Atık Yönetim Sistemine (İLAYS) giriş yapmadan önce atık ilaç ambalajları üzerindeki miadları kontrol ederek “2012-2013 yılında miadı dolan atık ilaçlar” ve “2012 yılı öncesinde miadı dolan atık ilaçlar” olmak üzere ayırmaları sistemin işleyişini hızlandıracaktır.
2012 ve 2013 yılında miadı dolan atık ilaçlar depocu alış fiyatları üzerinden tasnifi yapılmakta ve İLAYS Komisyonu’nda tek tek kontrol edilmektedir. Bu grup ilaçlar bertaraf işlemi sonrası muhasebe kayıtlarında gider olarak gösterilebilirler.
2012 yılı öncesi miadı dolan atık ilaçlar ise sistemden sadece adet ve ağırlıkları üzerinden listelenebilmekte ve İLAYS Komisyonuna girmeden bertaraf edilmek üzere İZAYDAŞ’a gönderilmektedir.
Komisyon ayrıca İZAYDAŞ’a teslim edilen ve bertaraf işlemleri tamamlanan atıkların, bertaraf tesisi tarafından hazırlanan belgelerini inceleyerek eczane bazında onay işlemlerini tamamlamaktadır. Bu işlem sonrası Maliye Bakanlığı’nın Odamıza verdiği yetki ile eczanenin muhasebe işlemlerinde imha tutanağı yerine geçecek İLAYS bertaraf belgesi düzenlenerek eczaneye teslim edilecektir.
İlgili vergi mevzuatımız gereği atık ilaçların gider olarak yazılabileceği dönemin ancak bertaraf edildiğinin belgelendiği yıl olacağı unutulmamalıdır.