Sağlıklı suyun nasıl olması gerektiği ve Yalova’da çeşmelerden akan su, hazır paketlenmiş su ve arıtılmış suyu kıyaslayan Umut Mühendislik firma yetkilisi Uğur DABAN şunları belirtti;
Yalova’mızda su içtiğimiz kaynağımız 3 adettir;
1-Çeşmeden akan ve diğer illere kıyasla daha az iletkenlik ve sertlik değeri olan klorlu su,
2-Marketlerden alınan damacana ya da plastik şişelenmiş su,
3-Evlerimize taktırdığımız arıtma sistemlerinden ürettiğimiz su,
İnsanlarımız değişik kaynaklardan duydukları ile;
-Çeşme suyunu; aynı suyun diğer noktalarda da kullanıldığı, kirli ya da bulanık olduğunu varsaydığı vb sebeple,
-Şişelenmiş suyu; maliyeti, taşınma güçlüğü, plastik kabı, bekleyen sunun mikrop ürettiği vb sebeplerle,
-Ev tipi arıtma sistemlerinden akan suyu; cihaz pahalılığı, filtrenin değişme sıklık ve maliyeti, servis ve yedek parça maliyeti ya da arıtılmış suda faydalı minerallerin de arıtıldığı sebepleriyle,
Hangi tür ve nereden içeceğini karıştırmış, “SAĞLIKLI VE EKONOMİK SU” tabirini netleştirememiştir.
Sağlık kökenli bir Çevre Mühendisi olarak bu konuda rehber olmak adına şunları özetleyerek içinde yaşadığım ilimin insanının bu sorularını gidermek isterim.
· Bir suya “Sağlıklı Su” denilmesi için içerisinde “mikrop” olmamalı ve faydalı mineraller içerebilmeli. (bulanık su, sert su vb mikrop içermediği ve arsenik, nitrat vb zararlı kimyasal içermediği sürece içilebilir)
· Günde 2-3 litre içilecek suda faydalı mineraller vazgeçilmez değildir. (bir parça peynirde ya da birkaç zeytinde sudan beklenilen faydalı mineralden fazlası vardır) Sudan beklenen içeriğinde mikrobiyolojik olarak zararlı bulunmaması ve zararlı kimyasal içeriği olmamasıdır.
İçtiğimiz sulara bu nazarla bakmalı, maliyet-fayda analizini bu kriterlere göre yapmalıyız. Yalova’da su kaynaklarımızı bu nazarla değerlendirdiğimizde
1-Çeşme suyunda bulunan serbest klor mevcut olduğu sürece ve 0,5 ppm değeri aşmadığı sürece (içiminde klor koku ya da tat faktörü bizim için önemli değilse) kesinlikle ve kesinlikle damacana sudan yani paketlenmiş sudan sağlıklıdır ve içilebilir. 0,5 ppm üzerinde suda bulunan serbest klor THM (Trihalomethane) oluşturur ve oluşan bu maddenin kansorejen olduğu bilinmektedir.
2-Paketlenmiş sularda klor gibi dezenfektan bulunmaz, kaynağında mikrobik bileşen olmasa da (temiz doldurulsa da) ağzı açılır açılmaz kirlenmeye başlar ve 2.gün sonunda (buzdolabında bulunmayan sütün çarçabuk bozulması gibi) mikrobik içerik artık içilemez hale getirir. Ayrıca plastiğin teması çözünebilir kirleticiler, şeffaflık yosunlaşma gibi sorunlar oluşturur. Ayrıca satılıncaya kadar bekleyen suyun depolanma şartları da ayrı değerlendirilmelidir.
3-En sağlıklı su çeşmeden akan suyun ayrı bir sistem ve muslukla kirletici, mikrop ve klordan arındırılıp, ayrı bir muslukla kullanım esnasında mineral ve tat eklendiği arıtma sistemlerinden elde edilen sudur.
Bazı firmaların kapı kapı dolaşarak zorla arıtma satma amaçlı oyun ve kandırmacaları, bardakların içine sokulan bakır çubuklara elektrik vererek suda çözünmesini sağlayan ve bunu suyun içinde bulunan kirlilikmiş gibi gösterip, korkutma yöntemi olarak kullanan bin-binbeşyüz Türk Lirası’na satılan ve altı ayda bir yüksek rakamlarla değiştirilen cihazlar insanımızı su kaynağı olarak, bahsi geçen üç kaynaktan damacanalı paketlenmiş sulara yönlendirmiş, çeşmemizden akan daha iyi suyu içmek yerine paketlenmiş ve en sağlıksız suya yönlendirmiştir. (Yalova’da çeşmeden akan suyun iletkenlik değeri 110-130µS/cm iken bilinen bir Bursa şişe suyu üstünde yazan iletkenlik değeri 137,2µS/cm’dir. Arıtılmış suyun ise iletkenliği 10-20µS/cm’dir.)
2009 yılından beri Yalova’da su arıtma sistemleri satışını yaptığımız cihazlarımızdan en sık filtre değiştirdiğimiz ev tipi cihazın filtrelerini en fazla 2 sefer değiştirdiğimizi belirtirsek filtre değişim sıklığının 6 ay olmadığını, en az 2,5 yıl giden filtrelerin kullanılabileceğini anlarız.
Firmamızın satışını, montajını ve servis hizmetini Yalova’da sunduğunu ve cihazlarımızın 500TL ile 800TL arasında fiyatlarla sattığımızı belirterek cihaz filtre setinin 100TL fiyatı olduğunu Yalova halkımıza duyurmak yapacakları hesaplamalarda faydalı olacaktır.